Arabuluculuk
Mahkemelerdeki iş yükü ve mevcut yoğunluk dolayısı ile davalarda süreç fazlasıyla uzun olabiliyor. Hem iş yükünün azaltılarak, adli süreçlerin daha kısa olmasının sağlanması hem de uyuşmazlıkların daha kısa süre içerisinde çözüme kavuşturulabilmesi hedefi ile Türk hukuk sisteminde ‘Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’ 7.6.2012 tarihli ve 6325 sayılı kanun ile yürürlüğe alındı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ nde (TBMM) yeni ‘İş Mahkemeleri Kanun Tasarısı’ kabul edilerek, yürürlüğe alındı. Bu yeni kanun ile birlikte 2012’den beri yürürlükte olan arabuluculuk faaliyetleri, zorunlu hale geldi. Daha önce arabuluculuk faaliyetleri için herhangi bir yasal zorunluluk bulunmuyordu ancak yeni İş Mahkemeleri Kanunu ile birlikte iş davalarının açılabilmesi için şart haline getirildi ve zorunlu oldu.
Bireysel ya da toplu iş sözleşmesine veya İş Kanunu’ na bağlı işçi ve işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebi ile açılan dava türlerinde, dava açılmasından evvel arabulucuya başvurulması zorunluluğu bulunuyor.
İş davalarındaki arabuluculuk şartı, İş Mahkemeleri Kanunu’ nun 3, 11 ve 12. Maddelerini kapsamına almaktadır. Bu doğrultuda da iş kazası ya da meslek hastalıkları gibi durumlardan doğan maddi ve manevi tazminat ile ilgili olarak tespit, itiraz ve rücu dava türlerinde, davanın açılmasından evvel, ilk olarak arabulucuya başvurulması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu konulara ilişkin olarak taraflar, doğrudan İş Mahkemesi’ ne başvuru gerçekleştirerek, davayı açabilmektedir.
İş davalarının tümünde olduğu gibi arabuluculuk başvurularına ilişkin olarak da önemli koşullar ve hususlar bulunur. Bu huşuların başında da arabulucuya başvuru usulü gelir. Özellikle de arabulucuya başvuruyu yapanın karşı tarafının birden fazla olması durumunda bu kişilerden birisinin ikamet adresinde ya da işin gerçekleştirildiği yerde bulunan arabuluculuk bürosuna başvuru gerçekleştirilmesi gerekir. Eğer bu noktalarda arabulucu bürosu bulunmamakta ise Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğü’ ne başvurunun yapılması gerekir. Arabulucu, komisyon başkanlıklarına bildirilmiş olan liste içerisinde büro tarafından belirlenmektedir. Buna karşın söz konusu uyuşmazlığın taraflarını oluşturan işçi ve işveren tarafından liste içerisindeki herhangi bir arabulucu ile ilgili olarak anlaşma sağlanması durumunda, faaliyetler bu arabulucu aracılığı ile gerçekleştirilmek üzere yönlendirilir.
Uyuşmazlıktan dolayı arabulucuya başvurunun gerçekleştirilmesinin ardından karşı taraf için en geç ilk toplantıda olacak şekilde arabuluculuk bürosunun mevcut yetkisine itiraz gerçekleştirebilme hakkına sahiptir. Bu halde arabulucu, söz konusu uyuşmazlık dosyasını doğrudan ilgili Sulh Hukuk Mahkemesi’ ne göndermek üzere büroya teslimini gerçekleştirir. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından harç ödemesi söz konusu olmadan uyuşmazlığa ilişkin arabuluculuk faaliyetlerini yürütecek, arabuluculuk bürosunun yetkilendirmesini dosya incelemesi üzerine gerçekleştirir.
Arabuluculuk faaliyetlerine yönelik yapılan başvurularda, görevlendirilen arabulucu tarafından yetkinin alındığı tarihten itibaren 3 hafta içerisinde neticelendirilmesi gerekir. Bu söz konusu 3 haftalık süreç, zorunluluk teşkil eden durumlarda ise arabulucu avukat tarafından en fazla 1 hafta daha uzatılabilmektedir.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?